Giresun’un Şebinkarahisar ilçesindeki madencilik şirketinin faaliyetleri, çevreye kontrolsüz atık sızdırdığı gerekçesiyle valilik kararıyla süresiz durduruldu.
Analiz sonuçlarının incelemeye alındığı şirketin sorumluları hakkında, adli ve idari işlem de başlatıldı.
Yedikardeş köyü sınırlarında yer alan madencilik şirketine ait atık barajındaki iç set, önceki gün akşam saatlerinde yıkıldı. Yıkım sonucu işletmede kullanılan siyanürle oluşan ve zehirli olduğu öne sürülen atıklar, çevredeki dereye karıştı. İlgili şirket yetkililerinin müdahalesiyle sızmanın önlenerek, kontrolsüz atık su akışının kesildiği öğrenilirken, bölgede iş makineleriyle temizlik çalışmalarına başlandı.
SÜRESİZ DURDURMA
Giresun Valiliği’nce konuya ilişkin yazılı açıklama yapıldı. İşletme hakkında inceleme başlatıldığı belirtilen açıklamada, can ve mal kaybının bulunmadığı olayda çevre ve insan sağlığı açısından herhangi bir risk oluşmaması için kurumlar ve ilgili firma tarafından bölgede tüm tedbirlerin alındığı belirtildi. Açıklamada, Bölgeye yakın çevre köylerimizdeki vatandaşlara sahaya girmemeleri konusunda gerekli bilgilendirme ve uyarılar yapılmıştır. Olay sonucu oluşan kirliliğin hangi boyutta olduğu ve oluşturabileceği çevresel etkiler yönünden detaylı incelemelere başlanılmıştır. Çevreye kontrolsüz bir şekilde yayılan atıkların içerisinde kimyasal madde vb. gibi tehlike oluşturabilecek bileşenlerin bulunup bulunmadığının tespiti ve çevresel etkilerinin değerlendirilebilmesi amacıyla olay yerinden gerekli numuneler alınmıştır. Bu kapsamda mevcut çevre kirliliğinin önlenerek gerekli tedbirlerin alınması ve oluşabilecek daha büyük çevre kirliliğinin önüne geçilmesi amacıyla Valiliğimiz kararı ile firmanın faaliyetleri 2872 sayılı Çevre Kanununun 15. Maddesi gereğince süresiz olarak durdurulmuştur. Analiz sonuçlarına müteakip sorumlular hakkında gerekli adli ve idari işlemler başlatılacaktır denildi.
Öte yandan bir süre önce Sivil Toplum Kuruluşları tarafından ortak bir metin ile ilgili şirketin ve idarenin uyarıldığı ortak metin ortaya çıktı.
Usta gazeteci Sadi Toygar’ın bugün sosyal medya üzerinden paylaştığı habere göre;
SORUYORUZ? ….ŞİMDİ NE OLACAK!
Şebinkarahisar Sivil toplum kuruluşları son uyarıları yapmıştı
Şebinkarahisar Yardımlaşma Derneği, İstanbul sivil toplum kuruluşları platformu ve köy/mahalle Dernek Başkanları ile 2014 yılında yaptıkları Divan toplantısında Maden cevher atıklarının neden olacakları tehlikeyi gündeme getirmişlerdi ve ÇED raporlarına itiraz etmişlerdi
ÇED raporuna itirazı yazısını bütün STK Başkanları imzalayarak hem yazılı, hem de sözlü olarak yaptığı açıklamalarda kamuoyunu duyarlı olmaya çağırdılar
Gelinen noktada atık cevheri havuzu devamlı üzerine konan baskılara dayanamayarak patlama noktasına geldi ve tertemiz sulara ve coğrafyaya kimyasal tehlikeli atıkları saldı
Maden firması ile ilgili kendi kayıtlarımızda var.
Zaman zaman haber yaptık ve kamuoyunu bilgilendirdik
Şebinkarahisar dışından Karadeniz bölgesinden gelen cevher atıkları da buraya dökülüyordu
Cevher atıkları neden dökülüyor
*Yer altına gömüldüğü söyleniyor.
*Maden atıklarının oluşturduğu çevresel etkiler.
*Gelen maden atıkları ile kirletilmesi ve yarattığı çevresel
olumsuzluklar
*Su kaynaklarının kirlenmesi
*Madenin arıtması var mı ?
*Atık depolanması ve yok edilmesi
*Cevher zenginleştirmeden kaynaklanan kimyasal kirlenme,
*Su yataklarında toprak erozyonu ve toz oluşumu ve yayılımı.
*Atıkların Kılıçkaya baraj gölüne etkisi var mı ?
*Çevre köyleri bu durumdan şikayetçi mi ?
Denetleniyor mu ?
ACİL EYLEM PLANI YAPILMALIDIR
Giresun, Şebinkarahisar ve Kelkit Vadisi ilçeleri sivil toplum kuruluşları acil olarak toplanmalı ve acil bir plan, program yapılarak konu takip edilmeli ve kamuoyu bilgilendirilmelidir
SORUYORUZ !
MADENCİLİK FAALİYETLERİ VE DOĞAYA YENİDEN KAZANDIRMA PLANI YÖNETMELİĞİNDE BU ÖNLEMLER NEDEN ALINMADI ?
26730 nolu Resmi gazete yayınlanan Madencilik faaliyetleri ile bozulan arazilerin doğaya yeniden kazandırılması yönetmeliğinde maden atık dökümleri ve doğaya bırakılan atıklarla bozulan doğal yapının, doğaya yeniden kazandırılmasına ilişkin usul ve esasları belirtilenlere göre araziye bırakılmış olan dekapaj atık ve artıklarının çevreye olabilecek olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi ne gibi önlemler alınmış ve yetkili kurumlar tarafından denetlenmiş raporları varmıdır ?
Cevher atık barajlarının, atık harmanlarının, çevredeki su, toprak ve hava kalitesini, arazideki erozyon, sedimantasyon ve duraylılığın ve bitkilerin gelişiminin niteliksel ve niceliksel olarak izlenmesi, periyodik aralıklarla denetlenmesi ve yapılan işlerin tutanaklarla belirlenmesi gerekmektedir.Bu raporlar mevcut mudur !
Bu kapsamda işletme sonucu oluşturulacak yeni morfolojisi göz önüne alınarak jeolojik-jeoteknik parametrelere dayalı duraylılık ve/veya kinematik analizleri yapılarak jeolojik risklere karşı duraylılık sağlayıcı mühendislik önlemleri alınmış mıdır ?
Yeraltı işlemlerinin neden olabileceği ve jeolojik-jeoteknik etüt sonucunda jeolojik risk oluşturmadığı belirlenen yüzey yarıkları yaban hayatına zarar vermeyecek şekilde sürekli denetim altında bulundurma yapılmış mıdır ?
Kılıçkaya Baraj gölü arazi kullanımı kapsamında, gölet, balık çiftliği ve benzeri tesislerin planlanması durumunda ilgili yasal hükümler esas alınır deniliyor yönetmelikte. Özellikle kil ve killi malzemenin bulunduğu alanlarda göl yapımını öngören projelerde arazi oturma veya kaymalarına neden olmayacak gerekli teknik önlemler alınmış mıdır ?
Maden işletme bölgesinde patlatmalarla oluşmuş yarıklar için gerekli çalışmalar yapılır ve gereken önlemler alınır. Bu kapsamda gerektiğinde şev eğimlerinin azaltılması, basamak genişliklerinin de yeterince arttırılması ile uzun süreli duraylılık açısından güvenli ortamın sağlanması zorunludur deniliyor. Yüksek eğilimli bölgede bu önlem neden alınmadı !
İzleme: İşletme faaliyetleri ile bozulan arazilerin doğaya yeniden kazandırılması ve iyileştirilmesi sırasında, atık barajlarının, atık harmanlarının, çevredeki su, toprak ve hava kalitesini, arazideki erozyon, sedimantasyon ve duraylılığın ve bitkilerin gelişiminin niteliksel ve niceliksel olarak izlenmesi, periyodik aralıklarla denetlenmesi ve yapılan işlerin tutanaklarla belirlenmesi gerekmektedir
Jeolojik risk,İşletme faaliyetleri sonucu zeminde meydana gelen heyelan, kaya düşmesi, yamaç sellenmesi, çığ düşmesi olaylarının oluşturacağı zararları, İşletme sahasında cevherin tüketilmesi ile işletmecinin doğaya yeniden kazandırma faaliyetlerini yapması gerekmektedir
Doğaya yeniden kazandırma çalışmaları yapılan alanlarda yaptırılacak jeolojik-jeoteknik etütler kapsamında jeomorfolojik öğeler olan topoğrafik eğim, yamaç yönelimleri, yüzeysel doğal drenaj ağı, obruklar, çığ yatakları, hidrolojik ve hidrojeolojik özellikler belirlenir ve bu veriler ışığında faaliyet alanı çevresi yüzeyden akan veya yağışlar sonrasında akması olası su akışı açısından yeterince güvenli hale getirilir.
Yörenin en yoğun yağış koşullarında da su yolları, çevre doğal drenaj sistemi yeterli olacak şekilde planlanır ve alan çevresindeki su toplama ve akma kanalları, özellikle insanların sürekli bulunacağı ortamın, doğal yüzeyin alt kotlarında kalacak şekilde projelendirildiği düzenlemelerde, çukur alanın su baskınına uğraması olasılığına karşı yeterli önlemler alınır. En yoğun yağış akışı, yöre için elde edilebilen 15 dakikalık maksimum yağış üzerinden hesaplanır. Özellikle çukur yapıda olduğu için doğal drenaj olanağı bulunmayan alanlarda insanlar tarafından kullanılması öngörülen tesislerde yeterli su toplama kanalı, havuz ve su tahliye sistemi kurularak atılan suyun ulaşacağı ana su gideri ile bağlantısının sürekli açık olması sağlanır. Faaliyet sonrası arazi kullanımı kapsamında, süs ya da yüzme havuzu, gölet, balık çiftliği ve benzeri tesislerin planlanması durumunda ilgili yasal hükümler esas alınır. Özellikle kil ve killi malzemenin bulunduğu alanlarda göl yapımını öngören projelerde arazi oturma veya kaymalarına neden olmayacak gerekli teknik önlemler alınır.
KAPATMA YAPILDI
Giresun valiliği tarafından gerekli önlemleri almadı için Maden işletmeye kapatıldı
Yönetmelikte bahsedilen işletme faaliyetinin kapatma işlemleri yerine getirildikten sonra faaliyet alanı planda öngörüldüğü şekli ile kullanıma açılır. Planına uygun olarak doğaya yeniden kazandırılan alan beş yıl müddetle amacına uygun olarak izlenir ve faaliyet sahibi tarafından terk edilir. Alanın kullanımı bir işletmeciye devredilmişse kullanımı işletmecinin sorumluluğunda olmak üzere, doğaya yeniden kazandırılmış şekli ile kullanılır ya da işletilir.
İşletme faaliyet alanında herhangi bir çevresel sorununun ortaya çıktığının tespiti halinde, masrafları faaliyet sahibince karşılanmak üzere, bu sorunun giderilmesine yönelik Doğaya Yeniden Kazandırma Planında belirlenen önlemler faaliyet sahibince yerine getirilir. İzleme ve denetim faaliyetleri süresince numune alma ve analiz giderleri faaliyet sahibince karşılanır.
BU ÖNLEMLER ALINMASI GEREKİRDİ !
*Atık barajları ile ilgili alınacak güvenlik önlemleri.
* Atıkların barajda depolanmasında alınacak güvenlik önlemleri.
* Şevler ve yüksek duvarlarla ilgili alınacak güvenlik önlemleri.
*Hendek, ocak çukurları, yeraltı ocağı girişleri, tasman çukurları, döküm harmanları, pasalar, atık sahaları, depolama alanları ve benzeri gibi yerlerle ilgili alınacak güvenlik önlemleri alındımı .
*Asitli su drenajı olasılığının belirlenmesi, oluşumunun önlenmesi ve kontrolü için yapılan çalışmalar.
* Tehlikeli ve zararlı maddelerden arıtma ve nötralizasyon çalışmaları yapıldı mı !
CEVHER ATIKLARI
Atıklar; az miktarda cevher içerdikleri gibi aynı zamanda ağır metaller ve diğer toksikmaddeleri de içerebilirler.
Ayrıca atıklar cevheri çıkarma esnasında eklenmiş diğer kimyasal maddeleri de içerebilirler.
Dünya çapında üretilen atık yoğunluğunun çoğu geniş bir alanda atık barajlarında toplanmaktadır. Bu tür atık barajlarını şekillendiren toprak setler doğal barajlardır.
Yapay barajlar atık barajları için çok uygun olmalarına rağmen yüksek maliyetlerinden dolayı kullanılmazlar
Şimdi doğaya yeniden nasıl kazandırılacak, bunların hepsini zamanında yapılması gerekmektedir. Bu doğa suları ile toprağı ile yıllar boyu asırlar boyu kendine gelemez. Bozulan doğal yapının yeniden düzenlenmesi, doğal dengenin kurulması ve alanın yeniden insanların ya da diğer canlıların güvenle yararlanabileceği hale getirmesini sağlayacak hiçbir çalışma doğanın bozulan dengesini geriye getirmez .
Çünkü, Cevher atıkları çamurunun taşması ile Kılıçkaya baraj gölünde ve Kelkit ırmağı suyunda suyun da bakır, manganez ve kobalt konsantrasyonu tespit edileceği görünecektir. Artık Su kaynakları ve toprak eskisi gibi olmayacaktır
Baraj gölünde ve nehirlerde bundan sonra ilgili Bakanlıklar ve birimleri tarafından yapılan analizlerin sonucu beklenilecektir
Çok büyük Geçmiş olsun. denildi.