Karadeniz de findik hasadi basladi. Hükümetin sezon öncesi aldigi findik dikim alanlarinin sinirlandirilmasi kararini destekleyen üreticilerin zaman ve yöntem konusunda kaygilari var. Üretici önceki yillarda oldugu gibi türkü söyleyerek, nara atarak degil sessizce findik topladigini ifade ediyor.
Tarim Bakanligi nin findik alami yapmayacagini bunun yerine ürünün ana vatani olarak kabul edilen Ordu-Giresun-Trabzon da taban arazi ve 750 rakimin disindaki alanlarda destekleme verilecegini diger yerlerde ise sökümün desteklenecegi açiklamasinin ardindan yeni sezonun hasadi basladi. Üreticilerin kimisi aileleri kimisi ise amele adi verilen isçileri ile birlikte bahçelere giderek findik toplamaya basladi.
Tarim ve Köyisleri Bakanligi tarafindan kisa bir süre önce açiklanan yeni uygulamaya kuskulu yaklasan üreticiler, devletin findik almayacak olmasi sebebiyle findik alim satimi yapan tefeci karsisinda yalniz kalmaktan kaygi duyuyor.
Findik dikim alanlarinin daha fazla yayilmamasi için tedbir alinmasini dogru bulan üreticiler, zamanlama ve yöntemin eksik oldugunu belirtiyor. Üreticiye göre tüccar adi verilen ancak büyük çogunlugu tefecilik yapanlarin insafina birakildilar ve onlar da findiga hiçbir zaman degerini vermeyecek.
Dursun Çöl, Türkiye de en fazla findigi üreten Ordu da findik bahçesine ilk girenlerden. “Eskiden findik toplarken nara atardik türküler eksik olmazdi, simdi hiç findik bahçelerinden ses geliyor mu?” diye soran Çöl, “Neden olmaz çünkü bizi kaderimize terk ettiler. Bu halki perisan etmenin cezasini mutlaka bir gün gelir çekerler. Tefecilik yapan tüccarlarin eline kaldik, onlar insaf ederse belki findik birkaç lira eder. Aslinda hiç umudum yok böyle olacagindan. Belki bir insaf sahibi çikar. Karadeniz artik bundan sonra bol bol göç eder baska bir sey yapamaz.” dedi.
Canan Kiliç ise Ordu nun yüksek köylerinde kaliyor. Kendi bahçesi olgunlasana kadar da kiyi kesiminde isçi olarak findik topluyor.
Kiliç, yapragin bol oldugunu ama findigini olmadigini belirtiyor. Bu durumun bahçe sahibi için zarar oldugunu onun için de üzüldüklerini aktaran Kiliç, “Ne yapalim findik olsa ben günde 8 çuval findik topluyorum ama yok. Biz findik toplamak için günlük 40 lira istedik bahçe sahibi de sag olsun kabul etti. Biz kendi paramiza bakariz. Çünkü hiç kimse günlük 25 Lira dan daldan tutmaz. Bu isin çok zahmeti var. Burada kazanacagiz ki bulgur, pirinç yag alalim. Her seyin fiyati yukari gidiyor.” diye konustu.
Ilk kez hasada baslayan findik bahçesi sahiplerinden biri de Izzet Bas. O findik üreticisinin durumunu perisan oldugunu dile getiriyor. Findik bahçesine moralsiz girdiklerini aktaran Bas, “Çünkü belirsizlik var. Ne olacagi belli degil. Geçen sene Ofis 5 TL den findik aldi ama tüccar gene findiga 2,5 Lira dan fazla vermedi. Bu sene ne verir belli degil. Ben bu findigi kilosu 1-2 Lira ya satsam kurtarmaz ki. Zarara girerim hiç toplamasam daha kârli olur. Devlet bir fiyat verseydi iyi olurdu.” seklinde konustu.
Ahmet Basoglu ise bir üretici olarak kendisini magdur gördügünü ifade ederek, “Ben simdi bahçedeyim findik topluyorum ama yarin ne olacagini bilmiyorum. Tüccar findigi alacak mi almayacak mi beli degil. Alacaksa fiyati nedir o da belli degil. Findik dikim alanlarinin sinirlandirilmasi dogru ama bu yeni uygulama ile yöntemi ve zamanlamasi yanlis oldu. Findigi bir ay kala her seyi degistirmek üreticiyi magdur etti.” dedi.
Osman Bek de yeni uygulama ile kaygilari umudundan daha agir basan üreticiler arasinda bulunuyor. “Topluyoruz ama emegimizin karsiligini almayacagiz.” diyen Bek, “Findigin tüccara birakilmasi yanlis. Tüccar findiga para verir mi vermez. Bu zamana kadar tüccarin para verdigi görülmüs mü görülmemis. Devletin findiga sahip çikmasi gerekiyOrdu bunca üreticinin birkaç kisiye ezilmemesi için meydani bos birakmamasi gerekiyordu.” seklinde konustu.
Emine Varol da yogun kaygi içinde bulunanlardan. O her seyin bilindigini, bilinmeyin bir sey olmadigini ifade ederek, “Devlet findigi alirken üreticinin eline yine bir kaç lira geçiyordu. Simdi devlet yok findigin para edecegini hiç sanmiyorum. Tüccar zaten birkaç garibani buluyor ona faizle para veriyor. Findik zamani geldiginde de istedigi fiyata findigi aliyor. Bunu yapan tüccar simdi findiga degerini verir mi vermez. Bu biliniyor zaten. Üretici tefeci tüccara ezdirilecek. Göz önünde bu.” ifadelerini kullandi. (CIHAN)