Ilhami KIRZIOGLU nun kaleminden
Karadeniz in Incisi diye de adlandirilan üniversite sehri Giresun, Dogu Karadeniz kiyisinda yer alir. Kus adasi olan Aretias hemen sehrin kuzeyinde bulunmaktadir.
Otuz yil önce bir tur esnasinda bölgenin güzelligini görmüstüm. Bugün üniversitenin de kurulmasiyla sehir pozitif yönde degismistir. Üniversitenin rektörü Sayin Prof. Dr. Osman Metin ÖZTÜRK, gayreti ve yaraticiligi ile bu konuda belirleyici bir rol oynamistir. Her seyden önce ögrencileriyle ve bölge halki ile olan iliskileri ciddiye almistir. Bunun benzeri nedenlerle halkin da üniversiteye olumlu etkileri sürekli artmaktadir. Bunun bir kaniti da, üniversitenin halkin sosyal hayatini etkiliyor olmasidir.
Üniversitenin Biyoloji Bölümünde kendini meslegine adamis birçok Yardimci Doçent ve Doçentler mevcuttur.
Giresun un Tarihçesi
Meshur cografyaci STRABO ya göre, sehrin adi, o zamanki sahibi Arrien FARNAKLIA tarafindan “Farnaklia” olarak anilmistir. Giresun, kiraz için önemli bir üretim merkezi oldugundan, kiraz anlamina gelen “Kerasus” ismine de sahiptir. Lucius LUCULLUS, m.ö. 70 li yillarda kirazi Avrupa ya ilk getiren kisidir.
Bölge ayrica findigin ilk ortaya çiktigi bir yerdir. Bunun üretimi, Türkiye nin en önemli gelir kaynagidir.
Sehir 1397 de Emir SÜLEYMAN Bey tarafindan alinmistir. Daha sonradan 1961 de Osmanli Imparatorlugu nun bir parçasi olmustur. (Bunun için bkz. Giresun Portal: http://www.giresunadasi.com
Kus Adasi Aretias
Kus adasi, Karadeniz in taci olarak addedilir. Giresun un yaklasik 2 km önünde yer alir ve Karadeniz in geçmiste iskân edilmis ve iskâna müsait tek adasidir. Anadolu Mitolojisinden beri bilinmektedir. O zamanin Herkül ü burada Amazonlarla karsilastigi sanilir. Ve canavarlara karsi kus kiyafeti içinde savastigi söylenir. Ada volkanik kökenlidir ve zengin bir bitki örtüsüne sahiptir. En önemli agaç türleri beyaz kavak, defne, disbudak, çinar ve akasyadir. Tabani zengin bir bitki örtüsünden olusmaktadir.
Ada, bölgedeki en büyük karabatak ve tepeli karabatak civciv sürüsünü barindirmaktadir Phalacrocorax carbo & Fil. Aristotelis. 10 Mayis 2008 de bu sürüleri arastirmistik. Agaçlarin üstünde, özellikle de beyaz kavaklarda, 250 ila 300 civarinda yuva, her birinde 2-5 günlük yavru saymistik. Yuvalar, insanlarin denizden ulasamayacaklari kadar dik yamaçlarda bulunuyorlardi. Yetiskin karabatak ve tepeli karabataklarin sayisi 1000 ile 1200 arasinda oynuyordu. Dört yuvada yavrulari gözetleyebildik, 2-3 günlüktüler, (bkz. 3. sayfadaki renkli resimler). 15 Nisan ile 30 Haziran arasi, sürülerin kuluçka döneminin basarili geçmesi açisindan hayati önem tasidigi içindir ki, halk adaya adim atamaz.
Karabatak ve tepeli karabataklann disinda beyaz martilar Larus cachinnans da adada yavrular. Çok azi anilan sürülerin içinde yuva yapar. Onlarin genellikle yuva yaptiklari yer adanin zemini ve adanin batisindaki harabelerin duvarlaridir. Bunlarin sayisi yuvarlak 1500 civarinda, yuvadaki yavrular ise 3-5 günlük idiler.
Bu üç türün yavrulama sirasinin bariz bir es zamanlilik göstermesi, örnegin karabataklann denize dogru sürekli gidis ve dönüsleri görülür, üniversitemizin arastirmasinin konusudur.
Adada aynca Streptopelia decaocto, Erithakus rubecula, phoenicurus ochruros, Turdus merula, Corvus monedula, C. Cocone ve cornix de yavrulamaktadir.
Benim 40 yili askin süredir yaptigim kus bilimi ile ilgili arastirmalarimda Türkiye de hiç bu kadar büyük bir Phalacrocorax (karabatak) sürüsü görmemistim. Hakikaten Karadeniz in en güzel olan bu incisinin yüzölçümü 4 km2 dir ve buranin yilin bütün zamaninda koruma altinda olusu, turizm amaçli yapilanmayi önlemesi açisindan çok kaçinilmazdir.
Literatür
KIZIROGLU, I. (2008a): Türkiye Kuslan Kirmizi Listesi, Red Data Book for Birds of
Türkiye.- Ankamat, Matb., 168 pp., Ankara. KIZIROGLU, I. (2008b): Karadeniz in Güzel Taci “Giresun Kus Adasf .-Popüler bilm 175
(15):38-41.
Yazann adresi: Prof. Dr. Ilhami KIZIROGLU, Hacettepe Universitât, Türkei-06 530 Beytepe, Ankara. E-Mail: ikiziroglu@gmail.com