Uncategorized

Hasan Ali Yücel

17 Aralik 1897 de Istanbul da dogdu.  Aslen Giresun ili Görele ilçesinden göç etmis bir ailenin çocugudur.  Sair Can Yücel in babasi, Japonya kiyilarinda batan Ertugrul Firkateyninin kaptani Ali Beyin torunudur.  Egitim hayati sirasiyla Mekteb-i Osmani, Vefa Idadisi, Cagaloglu Darülmuallimin-i Aliye (Yüksek Ögretmen Okulu) okullarinda geçer.  19 Aralik 1922 yilinda ögretmenlige basladi.


Bir grup meslektasiyla Muallimler Birligi ve Türk Ocagini kurdu. 1924 yilinda Kuleli Askeri Lisesine tayin edilen Yücel, burada edebiyat ögretmenligi yapti. Ve hemen arkasindan da Istanbul Erkek lisesi’ne felsefe ögretmeni olarak atandi. 1926 dan itibaren Istanbul Erkek Lisesi nde felsefe ve içtimaiyat (Sosyoloji) ögretmenligi ile Galatasaray Lisesi malumat-i vataniye ögretmenligi yapti. 1927 de sona eren ögretmenlik yillarinda, “Felsefe Elifbasi”, “Süri ve Tatbikî Mantik”, Hifzi Tevfik ve Hamamizade Ihsan ile birlikte yazdigi “Türk Edebiyati Numuneleri” adli eserlerini yayinladi.


1927 basinda, Hasan-Âli, Resat Semsettin (Sirer) ile birlikte “Mintika Müfettisleri” unvaniyla Istanbul Maarif Emirligine verildi. Hasan-Âli, 1929 sonunda Ikinci Sinif Maarif Müfettis Umumiligine yükseldi ve Maarif Emirlikleri kaldirilinca Maarif Vekaleti Teftis Kurulu Üyesi oldu. 1930 da Maarif Vekili Cemal Hüsnü (Toray), kendisini arastirma ve inceleme göreviyle Paris e gönderdi. 1930 un sonunda, genis bir inceleme ve arastirma dosyasiyla Türkiye ye döndü.


1936 da bu incelemesini “Fransa da Kültür Isleri” adiyla yayindi. 1931 yilinda bazi inceleme ve denetleme yapmak için Atatürk ile birlikte 3 ay sürecek bir yurt gezisine çiktilar. Söz konusuu denetleme gezisinden bir yil sonra, dil devrimim dogru temeller üzerinde gelistirmek düsüncesiyle, 12 Temmuz 1932 de Türk Dili Tetkik Cemiyeti kuruldu. Hasan-Âli, Cemiyet’in Etimoloji Kolu Baskanligina getirildi. 1932 yilinda, Hasan-Âli, batidaki benzerleri örnek alinarak kurulan, ögretim üyeleri yurtdisinda okumus kisilerden olusan Ankara Gazi Egitim Enstitüsü ne müdür olarak atandi.


Hasan-Âli, 1933 yili sonunda Maarif Vekaleti Orta Tedrisat Umum Müdürlügü ne atandi. Bu dönemde, üniversiteye geçisteki önemi nedeniyle liselerde reform düsüncesi üzerine yogunlasti. 1934 te Cumhuriyet Halk Partisi ne dilekçe vererek “Milletvekili adayi olarak önerilmesi”ni saglar; Izmir Milletvekili olarak Meclise girer. 28 Aralik 1938 de, Hasan-Âli Yücel, 41 yasinda iken, Celal Bayar kabinesinde Maarif Vekili oldu. Özellikle Cumhurbaskani l.Inönü nün destegiyle, yakin çalisma ve dost grubunun katilimiyla büyük bir reform hareketi baslatir ve gerçeklestirir. Hasan-Âli Yücel, 1945 te, 4-20 Kasim arasinda Londra da toplanan ve 43 ülkenin katildigi UNESCO toplantisinda ülkemizi temsil eder.


O nun döneminde, Ankara Fen Fakültesi (1943), Istanbul Teknik Üniversitesi (1944.) ve Ankara Tip Fakültesi (1945) kurulur. Dört yil gibi bir hazirliktan sonra, 15 Haziran 1946 da 4936 sayili Üniversiteler Yasasi çikarilir. Hasan-Âli Yücel, 5 Agustos 1946 da 7 yil ve 7 ay sürdürdügü Millî Egitim Bakanligi görevinden istifa etti. Istifasindan sonra gazetecilik görevinen dönen Yücel, dönemin etkin gazetelerinden Ulus’ta yazilar yayinlar. 1950 yilinda hem Ulus gazetesinden hem de CHP’den ayrilir.


1950-1960 arasi bu son dönemde, Cumhuriyet te “Kösemden” basligi altinda yazilar yazar, yurtdisi gezilere çikar; Kibris ve Ingiltere gezilerinden sonra izlenimlerini, düsüncelerini “Kibris Mektuplari” ve “Ingiltere Mektuplari” adiyla yayinlar.


Bir süre (1956 dan itibaren) Is Bankasi Yayin Islerini yönetir, 1960 ta bunu da birakir. Bu dönemde sagligi iyice bozulan Yücel 26 Subat 1961 sabahi, Istanbul da misafir olarak kaldigi Prof.Dr. Tevfik Saglam in evinde enfarktüs ten vefat eder.



 

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.